Czym charakteryzuje się zupa bogracz?
Zupa bogracz to rodzaj gulaszu, ale w bardziej płynnej formie. Jej kluczowe cechy to:
- Mięso: Podstawą jest zazwyczaj wołowina, choć spotyka się też wersje z wieprzowiną, baraniną czy dziczyzną. Mięso jest krojone w kostkę i długo duszone, by stało się miękkie i aromatyczne.
- Warzywa: Niezbędne składniki to cebula, papryka (często kilka rodzajów, w tym ostra), ziemniaki, a czasem też pomidory i fasola.
- Papryka: To właśnie papryka, zarówno słodka, jak i ostra, nadaje bograczowi charakterystyczny smak, aromat i kolor.
- Długie gotowanie: Bogracz wymaga czasu i cierpliwości. Dusi się go powoli na małym ogniu, co pozwala na pełne rozwinięcie smaków. Często mówi się, że najlepszy jest na drugi dzień, po odgrzaniu.
- Gęstość: Jest to zupa o gęstej konsystencji, bardziej przypominająca gulasz niż typową zupę.
- Tradycyjny sposób podania: Oryginalnie serwowana prosto z kociołka. Często podaje się ją z lanymi kluseczkami, makaronem lub kawałkami białego chleba. Czasami dodaje się do niej kleks kwaśnej śmietany.
Bogracz z kociołka żeliwnego (przepis na 6-8 porcji)
Ten przepis to klasyczna, sycąca wersja, idealna do wspólnego biesiadowania.
Składniki:
Mięso:
- 1 kg wołowiny (najlepiej ligawa, udziec, wołowina gulaszowa), pokrojonej w 3-4 cm kostkę
- 200 g wędzonego boczku, pokrojonego w grubszą kostkę
Warzywa:
- 3-4 duże cebule, pokrojone w grubą kostkę
- 2-3 czerwone papryki, pokrojone w paski lub grubą kostkę
- 1-2 zielone papryki, pokrojone w paski lub grubą kostkę
- 3-4 ziemniaki średniej wielkości, obrane i pokrojone w dużą kostkę
- 2-3 pomidory, sparzonych, obranych ze skórki i pokrojonych w ćwiartki lub dużą kostkę (można zastąpić puszką krojonych pomidorów)
- 2-3 ząbki czosnku, posiekane
Tłuszcz:
- 2-3 łyżki smalcu (lub oleju roślinnego, ale smalec doda więcej smaku)
Przyprawy:
- 3-4 łyżki słodkiej papryki w proszku (wysokiej jakości, węgierska papryka najlepsza!)
- 1-2 łyżeczki ostrej papryki w proszku (lub więcej, zależnie od preferencji)
- 1 łyżeczka mielonego kminku
- 1/2 łyżeczki majeranku
- Sól i świeżo mielony czarny pieprz do smaku
- Opcjonalnie: szczypta chili lub papryczki piri-piri dla dodatkowej ostrości
Płyn:
- 1-1,5 litra bulionu wołowego (lub wody)
Inne:
- Świeża natka pietruszki do posypania
Przygotowanie (krok po kroku):
- Ustaw kociołek żeliwny nad paleniskiem (ogniem, gazem turystycznym lub kuchnią polową). Rozgrzej w nim smalec, a następnie wrzuć pokrojony boczek. Smaż, aż wytopi się z niego tłuszcz i stanie się chrupiący. Wyjmij skwarki i odłóż na bok – dodasz je na koniec.
- Na wytopionym tłuszczu z boczku (w razie potrzeby dodaj więcej smalcu) zeszklij pokrojoną cebulę. Smaż ją powoli, aż będzie miękka i lekko złota – to podstawa smaku bogracza.
- Zdejmij kociołek na chwilę z ognia, aby przyprawy się nie przypaliły. Dodaj słodką i ostrą paprykę w proszku oraz mielony kminek. Szybko wymieszaj (papryka szybko oddaje kolor i aromat w tłuszczu, ale łatwo się pali!). Od razu dodaj pokrojone mięso i posiekany czosnek. Dokładnie wymieszaj, aby mięso pokryło się przyprawami.
- Wstaw kociołek z powrotem na ogień. Smaż mięso, aż lekko się zrumieni ze wszystkich stron. Następnie zalej je taką ilością bulionu (lub wody), aby tylko je przykryć. Doprowadź do wrzenia, zmniejsz ogień i duś pod przykryciem przez około 1,5-2 godziny, aż mięso zacznie mięknąć. Co jakiś czas mieszaj i w razie potrzeby uzupełniaj płyn.
- Gdy mięso będzie już prawie miękkie, dodaj pokrojone papryki, pomidory (lub puszkę pomidorów) oraz majeranek. Duś wszystko razem przez około 30 minut, aż papryka zmięknie.
- Na koniec dodaj pokrojone w dużą kostkę ziemniaki. Zalej całość pozostałym bulionem (lub wodą) tak, aby wszystkie składniki były przykryte. Gotuj, aż ziemniaki będą miękkie – zajmie to około 20-30 minut.
- Dopraw bogracz solą i świeżo mielonym pieprzem do smaku. W razie potrzeby dodaj więcej ostrej papryki lub chili. Powinien być gęsty i sycący.
- Gotowy bogracz podawaj gorący, posypany świeżą natką pietruszki i chrupiącymi skwarkami z boczku, które odłożyłeś na początku.
Wskazówki do gotowania w kociołku:
- Kontrola ognia: Gotowanie w kociołku wymaga stałej kontroli ognia. Początkowo potrzebujesz mocnego żaru do podsmażania, potem już tylko delikatnego, równomiernego grzania do duszenia.
- Mieszanie: Regularnie mieszaj potrawę, zwłaszcza na początku, aby nic nie przywarło do dna.
- Płyn: Miej pod ręką zagotowany bulion lub wodę, aby w razie potrzeby uzupełniać płyn w kociołku.
- Cierpliwość: Pamiętaj, że bogracz to danie, które lubi długie i powolne gotowanie. Im dłużej się dusi, tym smaczniejszy!
Smacznego! Daj znać, jak wyszedł Twój bogracz!